Initiatieven

‘A possible monument’

In oktober 2021 kwam ik in de gelegenheid om in een afgebakend deel van ± 30m x 20m in de voormalige drukkerij Roto-Smeets in Deventer te gaan werken aan een installatie waarin een performance door mij zou worden uitgevoerd. Het gebouw wordt grotendeels gesloopt.

Na de presentatie op 22 mei 2022 waarbij de performance ‘In mind I’am always here’ werd uitgevoerd is de installatie tot op de dag van vandaag op afspraak te bezichtigen.

Met de installatie, opgebouwd met materialen afkomstig uit het inmiddels leegstaande en half gesloopte gebouw, laat ik een mogelijkheid van een monument zien. De vele stapelingen van kasten, blokken et cetera in combinatie met het fotowerk laten zich associëren met een (verlaten) stad opgebouwd uit beelden die tombes zouden kunnen zijn. Het beeld is een plek geworden tussen leven en dood, verleden en toekomst. Het materiaalgebruik en de compositie die zich laat leiden door de architectonische eigenschappen van het gebouw laten het beeld samenvallen met de ruimte die in transitie is. De materialen heb ik ontdaan van hun functie en hun eventuele anekdotische karakter. Het is het beeld zelf dat betekenis geeft. De particuliere betekenisgeving maakt plaats voor een universele. De prozaïsche kenmerken en sporen van de concrete geschiedenis heb  ik ingeruild voor een poëtische beeldtaal.

Het werk ademt zo speelsheid en vrijheid. Niets lijkt vast te staan, alles is beweeglijk. Als een vermoeden.

Zonder mijn werk te willen ophangen aan actuele thema’s raakt het ze wel. De materialen uit de drukkerij zijn geleend. Op deze manier ga ik duurzaam met materiaal en ruimte om. Ik laat zien dat alles van waarde kan zijn waarbij ik mij verzet tegen hiërarchische structuren. Materialen laat ik beelden worden en andersom. Het ene beeld staat niet ten dienste van het andere. Het is een inclusieve manier van denken in mijn maakproces: alles doet er toe. In mijn werk onderzoek ik hoe materialen en beelden zich tot elkaar verhouden. Daarbij wil ik mij zo min mogelijk aantrekken van hiërarchische structuren. Ik laat zien hoe complex structuren kunnen zijn doordat alles met alles samenhangt, alles in elkaar kan opgaan en context allesbepalend is.

A Possible Monument is een werk op basis van wederkerigheid. Wat Ronald aantreft, eigent hij toe en geeft hij terug. In zijn werk verhouden de objects trouvés zich opnieuw tot elkaar. Ogenschijnlijk willekeurig, maar tot in detail zorgvuldig gepositioneerd. Niet gedicteerd vanuit de functie, maar intuïtief vanuit de ziel van de plek. Als onderdeel van het kunstwerk zijn ze opeens confronterend. Wie de overweldigende ruimte betreedt, kan ze niet langer negeren, maar wordt gedwongen zich ertoe verhouden. Opeens krijgt niet het verleden, niet de toekomst, maar het nu betekenis. Niet geregisseerd of geënsceneerd ontvouwt zich op organische wijze een schouwspel. Het project werd ondersteund door de kunstinstelling Kunstenlab, Stichting Stokroos, Deventer-Cultuur-Club-500 en de eigenaar van het pand: SVE-Group. Het werk van Ronald vraagt om aanwezig te zijn. Op de plek, in het hier en nu. Met wat het nu is. Ook zonder de geschiedenis van de plek te kennen, voel je de aanwezigheid van de ruimte, van het gebouw, van de installatie. Het nu krijgt betekenis, in vele gedaanten. Iedereen ondergaat het werk anders. De tijdelijke leegstand accentueert de kwaliteiten van het modernistische gebouw, licht, ruimtelijkheid, flexibiliteit. Het kunstwerk accentueert de tijdelijkheid en gebruikt de leegte als context. Het gaat in dialoog met de ruimte.

Astrid Aarsen

A possible monument from Ronald de Ceuster on Vimeo.

‘A possible perspective’

Hoewel de presentatie van het werk al heeft plaatsgevonden wil ik doorwerken aan de installatie om zo het idee van het maken van een definitief beeld los te laten en de installatie, net als de omgeving in transitie te laten zijn. Ik kan het beeld laten groeien, compacter maken, voller, leger, et cetera. Dit proces zal zich gaan afspelen in de periode van medio maart 2023 t/m medio oktober 2023. Tijdens deze periode wil ik, vooralsnog, vier groepen uitnodigen voor een bijeenkomst ter plekke die zich op de een of ander wijze verhouden tot het gebied dat in ontwikkeling is: van het bedrijf Roto-Smeets tot een nieuw stadsdeel. Dat kunnen oud-werknemers zijn, gemeenteambtenaren, architecten, SVE medewerkers, groepen rondom Rondeel, Sied en Kunstenlab. Met de groepen gaan wij eigenschappen van het werk op dat moment benoemen en deze vertalen naar wat er (voor hen) van belang is in het kader van het ontwikkelingsgebied. Ik wil een wisselwerking creëren tussen beeld, gebied en groep. Omdat te bereiken ga ik per bijeenkomst een gebeurtenis vormgeven waarin de groep participeert door bijvoorbeeld ingrepen in het kunstwerk te doen.

Deze bijeenkomsten zal ik voorbereiden met beschouwers die ook zullen deelnemen. Vervolgens zullen zij aan de hand van de desbetreffende bijeenkomst
een column schrijven die gericht is op betekenisgeving in een bredere context. De columns met beeldmateriaal (online) worden gepubliceerd om zo een divers beeld te geven van hoe er naar het gebied in transitie kan worden gekeken. De beschouwers zullen tijdens de bijeenkomsten sturend zijn omdat ik hen vraag hun expertise in te zetten zoals bijvoorbeeld op het gebied van het landschap, sociale woningbouw, onderwijs, architectuur, kunst in de openbare ruimte et cetera. Mij lijkt dat zo thema’s als duurzaamheid, hergebruik, wederkerigheid, beeldtaal, en efficiëntie boven komen drijven. Het zou mooi zijn als de interactie tussen beeld, groep en omgeving tot nieuwe gedachten leiden.

Ronald de Ceuster,

Januari 2023